خوانشی نو در آئینه حوزوی

حجت الاسلام ناصر قیلاوی زاده

امام خمینی (ره):
من به #دانشجویان و #طبقه_روشنفکران متعهد توصیه مى‏ کنم که کتابهاى این استاد عزیز را نگذارند با #دسیسه_‏هاى_غیر_اسلامى فراموش شود.»

یکی از آسیب هایی که در کمند نیروهایی انقلابی قرار دارد مسئله عادی شدن تخلف از دستورات و کلمات امامین انقلاب می باشد. گاهی انسان آنقدر دچار عصیان نسبت به فرامین امام خویش می شود که هرچه او دستور و فرمان می دهد در عملِ مامومین هیچ تاثیری نمی گذارد، همانند کسی که عادت به عصیان کرده و ندای فطرت خویش را مسکوت گذارده است. 

تمام کسانی که ادعای تبعیت از ولایت فقیه و انقلابی بودن دارند این جملات حضرت امام خمینی (ره) را شنیده اند که نگذارید کتاب های شهید مطهری با دسیسه های غیر اسلامی فراموش شود. 
این کلام حاکی از این است که عده ای در حال دسیسه چینی هستند تا اجازه ندهند جوانان انقلابی ما اعم از دانشجو و حوزوی از افکار این شهید استفاده کنند. 

همه طلاب می دانند که مقام معظم رهبری فرموده است:
✅اگر بنده می‌خواستم برنامه‌ی #حوزه‌ی_علمیه‌ی_قم را بنویسم، بلاشک یکی از مواد برنامه را این می‌گذاشتم که کتاب‌های #آقای_مطهری خوانده شود، خلاصه‌نویسی شود و امتحان داده شود»

حال چگونه است که این کلمات را می بینیم و به سادگی از کنار آنها عبور می کنیم؟!

مگر نه این است که حضرت امام خمینی (ره) در مورد شهید مطهری فرمود: 
✅من کس دیگرى [غیر از شهید مطهری] را سراغ ندارم که بتوانم بگویم همه آثارش بى ‏استثنا خوب است.»

@bineshemotahar_qom

❗️پس چرا از آثار تمام اندیشمندان بهره می بریم و استفاده می کنیم اما از کسی که افکار او این چنین مورد سفارش و تاکید است دور مانده ایم؟!
❗️چگونه است که برای اطلاع از مطالب علمی و مرسوم در مدرسه و حوزه و دانشگاه فرصت داریم اما برای تبعیت از فرمان ولی امر مسلمین جهان زمان نداریم؟!
❗️چگونه است که برای نقد فیلم و رصد شبکه های مجازی و جلسه ی فرصت داریم اما برای پایه ریزی اندیشه های اسلامی خویش فرصت نداریم؟!

❗️ما را چه می شود که می بینیم مهمترین نیاز برای تحقق گام دوم انقلاب شناخت صحیح اسلام و جهان بینی اسلام است و ابزار آنهم(آثار شهید مطهری) مهیاست، اما در اولویت ما نیست؟!

✅مجموعه بینش مطهر با این هدف و انگیزه و به داعی لبیک به فرمان امامین انقلاب اسلامی شروع به حرکت کرده است. دبیرخانه بینش مطهر قم برای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی در راستای درک اندیشه های شهید مطهری آماده ارائه خدمات علمی_فرهنگی می باشد.

✅در قم مجموعه های #حوزوی، #دانشگاهی، #غیر_ایرانی، #خواهران، #دانش_آموزان و. وجود دارند و ما ان شاالله به عنایت حضرت معصومه سلام الله علیها اساتید و برنامه هایی رو مناسب تمام این اقشار آماده کرده ایم.

برای پیگیری این اهداف ما را در کانال و برنامه های بینش مطهر قم @bineshemotahar_qom همراهی کنید. پیشنهادها و درخواست های آموزشی خود را برای ما ارسال کنید.

بسم الله الرحمن الرحیم 

یکی از ابتلائات دائمی انسان ها در مواجهه با رهبران و انسان های بزرگ هر عصر، عادی شدن کلمات و دستورات و دغدغه های آنان می باشد که می شود به آن حجاب معاصریت گفت. قبل از مواجهه با متن بیانیه گام دوم باید بدانیم که چه کسی و با چه پشتوانه و اندیشه ای آن را نگاشته است، اگر با این زمینه فکری به متن بیانیه بنگریم قطعا آن را #منشور_انقلاب_اسلامی خواهیم یافت.

نکته اول

مقام معظم رهبری چند خصوصیت دارد که باعث می شود این منشور تبدیل به یک متن ویژه گردد.

1⃣ ایشان #مجتهد و #اسلام_شناس است و کسانی که با متون اجتهادی و دقیق در ارتباط باشند می دانند که یک کلمه و جمله بدون التفات به مجموعه نظام اندیشه و عملکرد بیان نمی شود، پس باید تک به تک این جملات را در آنالیز و تحلیلی دقیق و عمیق بخوانیم و سعی کنیم ریشه و علل صدور آنها را بفهمیم تا ایمانمان به ارزش مندی این کلمات بالا رود. 

2⃣ یکی از ویژگی های بارز ایشان شناخت دقیق و تفصیلی از #شرایط_زمان و #مکان است. به گونه ای که می توان ایشان را یکی از آگاه ترین افراد به تاریخ ایران و جهان (خصوصا تاریخ معاصر ) دانست. این آگاهی در تحلیل ها و نظریاتی که ارائه می دهند هویداست. در بندهای ابتدایی بیانیه گام دوم می توان رشحاتی از این مسئله را یافت.

3⃣ ایشان فقیهی است که در مقام #حکومت_ظاهری برآمده اند و سی سال بر کشور اسلامی مدیریت کرده اند و توانسته اند با موفقیت آن را از وضعیت بد علمی، اقتصادی، اجتماعی، صنعتی و امنیتی به یکی از هشت (یا سیزده) #قدرت_برتر_جهان تبدیل کنند. (این آمار مربوط به مجله "american interest" است که در سال 2005 به مدیریت فرانسیس فوکویاما تاسیس شد. تمرکز این مجله بر #ت_خارجی، #امور_بین_المللی، #اقتصاد_جهانی و #امور_نظامی است. دو عامل تاثیر گذاری در رنک بندی امریکن اینترست: 

1. نفوذ و تاثیر گذاری در سایر کشورها

2. قدرت دفاعی و موشکی)

مقام معظم رهبری با این توان مدیریتی و موفقیت در عملکرد اکنون و پس از سی سال مدیریت، با استفاده از آموزه های اسلامی، آگاهی از تحولات ایران و جهان و تجربیات #چهل_ساله_انقلاب_اسلامی با نگارش این منشور، برنامه پیشرفت ایران را ارائه داده اند. این پشتوانه قوی ضروری می سازد برای فهم و عملیاتی سازی این برنامه جامع یک کار علمی قوی انجام گیرد. 

نکته دوم

تا قبل از خواندن این بیانیه برخی متون فاخر و مهم حضرت امام خمینی را محور شناخت و برنامه ریزی برای جوانان انقلابی میدانستیم. متونی مانند: 

#منشور_ت»

#منشور_برادری» 

#وصیت_نامه_ی-الهی امام خمینی»

پیام حضرت امام به مناسبت پذیرش #قطعنامه_598» 

و سایر متونی که هر کدام ارزش تدریس چندین ساعته دارند. هنوز هم که هنوز است این متون باید کار شود و عمق آنها استخراج شود اما زمانه به پیش رفته است و هرکس که فرصت خواندن و دانستن این متون را نداشته است نمی تواند متوقف شود و فرمان جدیدی صادر شده است. 

فرمان و بیانیه ای جامع که در آن سه گام اساسی طی شده است:

1⃣ اولا وضعیت ایران قبل از انقلاب بررسی شده است

2⃣ ثانیا تحلیلی از وضعیت ایران در دوره پس از انقلاب انجام گرفته است

3⃣ثالثا چگونگی طی مسیر برای رسیدن به قله موفقیت در آن بیان شده است. 

❗️امروز برای ایران و ایرانی تا رسیدن به قله های افتخار راهی به جز فهم و عمل به این بیانیه وجود ندارد.

نکته سوم

وقتی بدانیم برای این متن فاخر پشتوانه ای چنین مستحکم وجود دارد باید بند بند آن را با نگاهی علمی و به شیوه رایج در حوزه ها خواند و تحقیق و اجرا کرد چرا که مجتهدی با چنین سابقه و نگاهی قویم آن را نگاشته است. برای نمونه به یکی از موارد موجود در بیانیه اشاره می کنیم و برخی دقت های موجود در آن را می کاویم.

در بند ششم از برکات بزرگ انقلاب اسلامی» مسئله ای را با عنوان افزایش چشمگیر معنویت و اخلاق در فضای عمومی جامعه» مطرح می کنند که قبول آن برای بسیاری در نگاه بدوی مشکل است.

اکثر کسانی که در مورد معنویت و اخلاق در جامعه صحبت میکنند با مطرح کردن مواردی بعنوان شاخص محاسبه از افول معنویت و اخلاق دم می زنند. حجاب، سینما و رسانه ها، بانکداری، موسیقی و. مواردی است که مردم روزانه مشاهده می کنند و بعنوان ضعف اخلاق در دوره انقلاب اسلامی از آن نام می برند.

بر خلاف این برداشت که در بدنه مذهبی جامعه هم رایج است، مقام معظم رهبری از رشد اخلاق و معنویت بعنوان یکی از دستاوردهای بزرگ انقلاب صحبت می کنند. 

اینکه چنین نگاه و مدعایی چگونه ثابت می شود نیاز به دو پیش فرض دارد که اجمالا به آنها اشاره می کنیم:

 1⃣ ابتدا باید دید عیار معنویت و اخلاق چیست؟! وقتی این عیار مشخص شد می توان آن را سنجه قضاوت در مورد اخلاق در دوره انقلاب اسلامی قرار داد. 

طبیعتا رسیدن به چنین عیاری نیازمندی اسلام شناسی و اجتهادی قوی می باشد چرا که زمانه، زمانه حاکمیت و حضور اسلام در عرصه اجتماع اسلام است و نمی توان با پارامترهای دینداری فردی آن را سنجید.

اگر به امثله مقام معظم رهبری در پیشرفت معنویت دقت کنیم می بینیم که همه از اموری هستند که نیازمند انتخاب آگاهانه و پایبندی به هزینه های فردی و جمعی آن می باشد. مسئله ای مثل حضور در دفاع مقدس، پیاده روی اربعین، اردوهای جهادی و. که همه متضمن تحمل سختی، زحمت و دوری از لذات دنیوی است و #جوان_مومن بدون وجود پشتوانه فکری و معنوی قوی(خصوصا در دوره ای که لذت گرایی در اوج است) نمی تواند قدم در راه انتخاب آنها بگذارد.

2⃣ مسئله مهم دیگر نگاه واقعی و صحیح نسبت به دوره طاغوت و قبل از انقلاب می باشد. متاسفانه اکثر استنادات به دوره طاغوت بدون وجود آمارهای رسمی و بدون نگاه به واقعیات بدیهی و ملموس دوره پهلوی می باشد.

 این مسئله هم در زمینه های #اقتصادی وجود دارد و هم در مسائل #فرهنگی. مثلا وقتی میگوییم التزام مردم به احکام اسلامی کمتر شده است یا تقید بانوان به حجاب کمتر شده است به هیچ عنوان با واقعیت گستره دینداری حقیقی در دوره طاغوت یا میزان پایبندی به حجاب در آن دوره منطبق نیست.

به صورت موردی اشاره میکنم؛

 در دوره قبل از انقلاب قشری از جامعه به هیچ عنوان مقید به رعایت حجاب نبودند که آمار کمی هم نداشتند، قشر دیگری حجاب را بعنوان یک عادت و به تبعیت از عموم جامعه داشتند و این دسته به انضمام دسته سوم که ملتزمین به حجاب می باشند، آگاهی دقیق و کاملی نسبت به حد و مرز پوشش صحیح اسلامی نداشتند، این در حالی است که پس از پیروزی انقلاب، آگاهی نسبت به پوشش اسلامی و التزام آگاهانه به آن به شدت رشد و رواج داشته است. 

مسئله حجاب و پوشش ااما عیار رشد معنویت نیست اما به جهت حساسیت و برجسته بودن این مسئله و تصور بسیاری بر افول آن این مثال را بیان کردیم تا بدانیم باید با عینک جدیدی مسائل را بازخوانی کنیم و سعی کنیم آنگونه که مقام معظم رهبری مسائل را درک میکنند، بفهمیم.

❌در ادامه تحقیقی با عنوان #ایران_20 را برای شما به اشتراک می گذارم. در این تحقیق جایگاه ایران در آمارهای بین المللی با ذکر تمامی استنادات بیان شده است.

دانلود متن تحقیق ایران 20

https://eitaa.com/p_almorsalat/1073

#نوروز_98 

#کلام_ولی

#بیانیه_گام_دوم 

#تعطیلات_تعطیل_نیست 

☸کسب علم و عالم شدن به معنی ایجاد یک دارایی واقعی و رشد حقیقی در نفس انسان است، لذا با کسب معلوم جدید انسان در خود حس و حالت جدیدی را می یابد که تا قبل از آن در خود اثری از آن نمی یافت. این حس وقتی با تلاش علمی و تحقیق و تفحص همراه باشد دارای لذتی دوچندان است که کمتر لذتی در این عالم مشابه آن یافت می شود.

☸با توجه به اینکه عالم شدن یک حقیقت و اتفاق واقعی در این عالم است، راه و روشِ مخصوص به خود را داراست که در علوم حوزوی به متعلمین یاد می دهند که چگونه یک مجهول را به معلوم تبدیل کند و به سوالات علمی خویش پاسخ دهد.

☸منطق و شیوه یادگیری علم به نحوی است که انسان با فراگیری و بکارگیری آن می تواند تا مرحله تولید معلوم جدید ارتقا یابد و علاوه بر یادگیری دانش های موجود، مرزهای علم را درنوردد و صفحات جدیدی از علم را ایجاد کند. 

☸با گسترش جامعه و پیشرفت تمدن بشری تعلیم و تعلّم روز به روز گسترده تر شد. به نحوی که امروزه کمتر کسی است که نتواند در رشته دلخواه خویش کسب علم کند. گسترش وسیع آکادمی های علمی باعث شد کیفیت ارائه علوم به نحوی باشد که تمامی افراد با هر سطح و استعدادی بتوانند به کسب علم بپردازند. در نتیجه برنامه آموزشی دانشگاه ها و مدارس، مناسب با سطحِ متوسطی از استعداد و تلاشها تنظیم شد نه با لحاظ ویژگی شخصی انسان ها و نه با لحاظ نیازهای جامعه. این روند عقلایی همان سیری است که در هر بازه آموزشی به یک مدرک تحصیلی ختم می شود و همه به ظاهر در یک سطح قرار می گیرند چرا که یا دارای مدارک کارشناسی یا کارشناسی ارشد و. می باشند. 

☸قبل از ایجاد این سبک آموزشی در تمدن نوین بشری، مدارس علمیه قدیم یا مکتب خانه ها چنین نبودند بلکه در مدارس علمیه قدیم مبتنی بر استعداد های فردی و نیاز مخاطب برنامه تحصیلی تنظیم و ارائه می شده است و کسی در پی اخذ مدرک نبود بلکه این متعلم بود که تعیین می کرد چه میزان از علم باید بیان شود. التبه هنوز هم اثرات این روش در حوزه های علمیه موجود است، تنوع دروس آزاد، ارتباط های شاگرد و استادی و کیفیت انتخاب استاد در حوزه های علمیه امتداد این شجره مبارکه می باشد.

☸تحصیل در نظام آموزشی جدید و در نهایت اخذ مدرک یک شیوه و روال عقلایی است که تخطی از آن جائز نمی باشد اما اینکه به آن اکتفا کنیم یا خیر مسئله ای است که بستگی به هدف ما از کسب علم دارد. 

☸در حوزه های علمیه به تبع تمام جوامع علمی و آکادمیک کیفیت ارائه دروس مبتنی بر حد میانه تنظیم شده است، همان عمومی که قصد تولید علم و پیش برد مرزهای علمی را ندارند بلکه به اغراض دیگر علمی_پژوهشی در پی کسب علم می باشند. لذا اکثر طلاب در زمره مجتهدین و تولید کنندگان علم قرار نمی گیرند. 

☸قبل از بیان ادامه مطلب این نکته را متذکر می شویم که برای دستیابی به قله های رفیع علمی، تغییر کتب و محل تحصیل و. نیاز نیست بلکه تغییر و تکمیل سیر کسب علم و دانش نیاز است که در ادامه نکاتی در این باره ذکر می کنیم. 

☸این جامعه شناسی علمی حوزه های علمیه به ما نشان می دهد که اگر غرض یا استعداد ما بیش از برنامه عمومی حوزه های علمیه است باید علاوه بر گذران دوره آموزشی مرسوم، برنامه ای برای طی سیر محتوایی و رشد واقعی نیز داشته باشیم. طی این مسیر علمی و یا به اصطلاح #سیر_محتوایی نیازمند حضور در مدرسه علمیه خاص و یا مکان خاص و. ندارد بلکه این مسیر یک کار علمی است که نیاز به مجاهده و تلاش شخصی در کسب علم دارد و هر طلبه و دانشجویی در هر مقطع و محل تحصیلی می تواند به این مهم دست پیدا کند. 

☸پس دیگر بار یادآوری می کنیم که باید میان #سیر_آموزشی و #سیر_محتوایی در آکادمی های علمی تفکیک ایجاد کنیم و هرکدام را با قوانین خویش طی کنیم خصوصا سیر محتوایی و علمی را که کمتر کسی به آن می پردازد.

☸در کانال المرسلات به دو نحو در این باره تلاش شده است:

1. ارائه قواعد و قوانین کلی برای طی سیر محتوایی که در مجموعه های مکتوب و صوتی مثل#المرسلات_حوزوی #چگونه_درس_بخوانیم؟ و.  موجود است.

2. ارائه مشاوره فردی، برنامه ریزی علمی و برگزاری مشاوره های علمی (حضوری، تلفنی، اینترنتی و مکتوب) جهت پیشبرد سیر محتوایی مخاطبین عزیز و گرانقدری که در کانال المرسلات در خدمتشان هستیم.

دانشجویان محترم و طلاب عزیز خصوصا طلاب جدید الورود و کسانی که به تازگی شروع به کسب علوم حوزوی کرده اند می توانند برای شروع سیر محتوای و علمی خویش با مشاوران کانال در ارتباط باشند.

مقدمه

دانشمندان، علوم را با توجه به اینکه ذاتا مطلوب هستند یا مطلوب نیستند به دو قسیم علوم #آلی و #اصالی تقسیم می کنند. علوم آلی مثل علم #ادبیات و #منطق خودشان ذاتا مطلوب نیستند بلکه به هدف اثر گذاری و تاثیر در علوم مافوق خود آموخته می شوند. در مقابل، علوم اصالی قرار دارند که مباحث #الهیات و #فلسفه در این قسم جای دارند. 

علوم آلی گاهی در یک علم اصالی اثر گذار هستند و گاهی در علم آلی مافوق خویش موثر هستند. #کیفیت_اثر_گذاری و تاثیر علوم آلی در علوم اصالی یکی از دغدغه های متعلمین علوم حوزوی است. فن منطق به عنوان یکی از مهمترین علوم ابزاری همیشه مورد بحث و مناقشه بوده است و وقتی ارتباط آن با علم اصول فقه را بررسی میکنیم این اهمیت دو چندان می شود. 

واضح و قطعی است که مباحث زیادی از علم منطق به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در علم اصول اثر دارند. این اثرگذاری را از دو وجه می توان بررسی کرد.

وجه اول دخالت مستقیم بعنوان بخشی از مسائل است، به این معنا که برخی از مسائل علم منطق در تحقق و کاربری برخی مسائل علم اصول فقه استفاده می شوند.

وجه دوم دخالت در ساختار و شاکله علم اصول است، اهالی علم می دانند که برخی مسائل در علم هستند که به صورت سلسله وار با یکدیگر در ارتباطند و اگر سرسلسله این مباحث لطمه ببیند کل دامنه آن مورد خدشه قرار می گیرد.

هر دوی این بخش ها فارغ از اصل #متدولوژی_علوم است که باید از علم منطق آن را فرا بگیریم و در تمامی علوم از آن بهره مند گردیم. 

در ادامه با اشاره به برخی از کاربردهای اساسی مباحث منطقی در مسائل علم اصول فقه نشان می دهیم که نمی شود بدون بهره مندی از این علمِ مهم، در طریق استنباط قدم برداشت. 

آنچه در ادامه ذکر می شود مباحثی است که در دروس اصول فقه استاد علی فرحانی به آنها اشاره شده است. 

بحث #عرض_ذاتی

مباحث عرض ذاتی و لوازم منطقی باب برهان یکی از مباحث محوری و بسیار تاثیر گذار در هر علمی خصوصا علم اصول می باشد. کمتر طلبه ای است که در بخش های مختلفی از علم اصول تاثیر گذاری این مبحث را ندیده باشد. مسئله موضوع و تعریف علم، مسئله تبویب و تقسیم مباحث یک علم، تنظیم و تنسیق مسائل هر فصل و بخش از علم، بخشی از کابری این مبحث مهم منطقی است. بدیهی است که اگر کسی بخواهد به یک سیستم و مدرسه فکری دست پیدا کند چاره ای ندارد جز اینکه بتواند در قوی ترین وجه ممکن با استفاده از این بحث و لوازم منطقی آن، سازمان علمی-فکری نویسنده را بیابد و مبتنی بر آن یک علم را بیاموزد. 

بحث #یقین و #قطع

یقین و قطع دو اصطلاحی هستند که در فصول ابتدایی و انتهایی کتاب #المنطق مرحوم مظفر با آن آشنا شدیم. یقین، قطع و شقوق این حالات نفسانی از مباحث محوری و سازمان بخش در نظامات اصولی حال حاضر می باشد. #شیخ_انصاری(ره) صاحب مکتب و دارای ابتکارات بی سابقه در علم اصول و فقه است، ایشان با استفاده از حالات نفسانی خصوصا قطع و یقین سازمان جدیدی برای مسائل علم اصول تنظیم کرده است. این بحث در دو بخش علم منطق مورد اشاره قرار می گیرد. بحث حالات نفسانی خصوصا قطع و یقین در فصل #تصور و #تصدیق» به تفصیل و در بخش #مشهورات و #مقبولات» از باب مبادی اقیسه به اختصار مطرح می گردد. در این دو بحث انتهایی اشاراتی هم به خصوص مسئله قطع می شود که اثر گذاریش در علم اصول نسبت به یقین بیشتر می باشد. 

کیفیت تفکیک قطع و یقین و مشخص کردن معنای دقیق یقین منطقی» و تفاوت آن با یقین اصولی» از مباحثی است که در علم منطق باید انجام گیرد. این بحث هم در شاکله و سازمان علم اصول به شدت موثر است و هم بعنوان بحث مهمی در مسائل مربوط به تنبیهات قطع، قطع طریقی و موضوعی و. کاربرد دارد. مطئمنا دستیابی به نظام علمی مبتنی بر حجت (که از برترین و قوی ترین سازمان های علم اصولی است) بدون تسلط و تحقیق در این بحث ممکن نیست.

#مشهورات

بحث مشهورات بعنوان بابی که در آن، مصادیق احکام اعتباری بحث و تبیین می شود در علم اصول نقش پررنگی دارد. با توجه به اینکه اصول فقه علمی است که در آن باید ضوابط و کیفیت استنباط احکام شرعی از ادله تفصیلی بحث شود، تبیین و فهم دقیق معانی اعتباری بسیار اثر گذار است. مباحث حسن و قبح، مستقلات و غیر مستقلات عقلیه، مباحث اصول عملیه و. متاثر از این بحث خواهد بود. بخش تادیبات صلاحیه (آرا محموده) از فصل صناعات خمس جایی است که احکام اعتباری بمعنی الاخص مورد بررسی و تدقیق قرار می گیرد. محققین در علم اصول می دانند که بدون تعیین و تکلیف مسائل این بخش نمی توان به جمع بندی نهایی در بسیاری از مباحث تحلیلی علم اصول دست یافت. 

اشکال #قیاس

بحث اشکال اربعه قیاس خصوصا شکل اول آن (که بین الانتاج و مستغنی از دلیل است) در دو جهت مورد اهمیت است. اشکال قیاس در هر جایی که بنا بر استدلال باشد کارآیی دارد و به میزانی که التزام به احکام شکل و ماده قضایا وجود داشته باشد استدلال از استحکام بیشتری برخوردار خواهد بود.

جهت دومی که این بحث را دارای اهمیت می کند مسئله #ساختار_شناسی_علم_اصول می باشد. در بحث ساختارشناسی علم اصول می گوییم که برخی از نظامات اصولی مبتنی بر شکل اول از اشکال اربعه تنظیم می شوند. برای درک و فهم کامل این ساختار چاره ای از این نداریم که شناخت جامع و کاملی از قیاس و اشکال آن داشته باشیم.

#ساختار_علم اصول فقه در نظام فکری مرحوم اصفهانی مبتنی بر قیاس شکل اول می باشد. کتاب اصول فقه مرحوم مظفر بعنوان یکی از کتب رایج و دارج در حوزه های علمیه متاثر از این چینش و تقسیم بندی می باشد. التفات و آگاهی به این ساختار و فهم تاثیر آن در چینش و تنظیم مباحث علم اصول یکی از راهکارهای تسریع در تسلط به مباحث و قوت استدلال هر طالب علمی است. 

جهت اطلاع از تفصیل مباحث ساختار شناسی علم اصول می توان به صوت های ابتدایی استاد فرحانی در تدریس کتاب الموجز و همچنین به مباحث مرحوم مظفر در ضمن فصل #مستقلات و #غیر_مستقلات_عقلیه مراجعه کرد.

#یادداشت

#منطق

#اصول 

صفحه و کانال المرسلات را در فضای مجازی دنبال کنید

بسیاری از طلاب و رهپویان مسیر کمال انسانی و قرب به مقام محبوب این سوال را دارند که مباحث علمی خصوصا مباحثی مثل فلسفه یا عرفان چه تاثیری در کمال انسان دارند؟! 

آیا افرادی مثل سلمان فارسی و ابوذر غفاری که به مقامات عالیه رسیده اند این مباحث را آموخته اند؟! علوم رسمی در حوزه ها چه فایده ای برای این مسیر دارند؟!طلاب در ابتدای امر برای چه اموری وقت بیشتری بگذارند؟!

در این یادداشت کوتاه سعی بر این داریم که با چند جمله از حضرت امام نکاتی را در این باب متذکر شویم.

اولین مسئله در مورد ضرورت کسب علم و نقش آن در ایمان انسان می باشد، حضرت امام در این باره می فرمایند: 

من نیز چندان عقیده به علم فقط ندارم و علمى که ایمان نیاورد #حجاب_اکبر مىدانم، ولى تا ورود در حجاب نباشد خرق آن نشود.»

سپس تاثیر علم را اینگونه بیان می کنند: 

#علوم_بذر_مشاهدات_است.»

بذر مشاهدات یعنی اینکه اگر قرار است در آینده مشاهده ای برای بشر باشد، اگر قرار است شهود و ایمان بشر از طریق نظر و مشاهده تکمیل گردد؛ همانگونه که در ابتدای خقلت خدای متعال فرموده اند: ْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ قالُوا بَلى شَهِدْنا»؛ باید از طریق علم، آنهم علم حصولی شروع شود. آری #علوم_بذر_مشاهدات_است.

خیلی از مردم با پاک دلان و انسان های مقدسی مثل مرحوم رجبعلی خیاط، کربلایی کاظم ساروقی و سایر بزرگواران و اهل دلی که بدون طی مسیر عادی به مراتبی رسیده اند؛ ارتباط داشته و آنها را کسانی می بینند که بدون طی این مقدمات و دشواری های و لوازم آن، توانسته اند به مطلوبات خویش برسند. در این باره به دو نکته باید دقت کرد، 

اولا این رخدادها یک مسیر عمومی و قابل سفارش نیست، اتفاقا از حربه های شیطان است که انسان را به خاص بودن و انجام کارهای خارق العاده وعده می دهد در حالی که سفارش دین کسب مطلوبات و معرفت از مسیرهای عادی و تدریجی آن می باشد.

ثانیا این دسته افراد هیچگاه عالم دین و مربی نفوس به اعلی وجه تربیت، نمی باشند بلکه همانگونه که بیان شد انسان های مقدس و بی نظیری هستند که مایه های معنوی عمیق دارند. 

حضرت امام خمینی دراین باره می فرمایند: 

گو که ممکن است گاهى بى حجاب اصطلاحات و علوم به مقاماتى رسید، ولى این از غیر طریق عادى و خلاف سنت طبیعى است، و نادر اتفاق مى افتد، پس طریقه خدا خواهى و خدا جویى به آن است که انسان #در_ابتداى_امر وقتش را [صرف] مذاکره حق کند، و علم باللّه و اسماء و صفات آن ذات مقدس را از #راه_معمولى آن در خدمت مشایخ آن علم تحصیل کند»

ایشان این کسب علم را کافی برای مطلوب نمی دانند و برای تکمیل این مسیر، لازم می دانند که معارف را به قلب وارد کرده و آنها را به باورهای نفسانی برسانند لذا  دستور می دهند: و پس از آن، به ریاضات علمى و عملى معارف را وارد قلب کند»

بعد از این چند جمله حضرت امام خمینی (روحی له الفدا) جمله ای بیان می دارند که شاید در طول تاریخ اساتید عرفان کمتر کسانی باشند که بتوانند با این اطمینان این جمله را بیان بدارند؛ ایشان می فرمایند که اگر این کارهای مقدماتی را انجام بدهید: 

البته نتیجه از آن حاصل خواهد شد.»

این یقین و این اعتماد به مسیر علمی و تاثیر آن بر قلب و مسیر ایمانی واقعا محصولی بی نظیر است که در مکتب امام خمینی و علامه طباطبایی یافت می شود.

حضرت امام سپس برای کسانی که اهل کسب مقدمات علمی رایج و دارج در حوزه ها نیستند نکات و دستوراتی به این شرح بیان می دارند: 

و اگر اهل اصطلاحات نیست، نتیجه حاصل تواند کرد از تذکر محبوب و اشتغال قلب و حال به آن ذات مقدس. البته این اشتغال قلبى و توجه باطنى اسباب هدایت او شود و حق تعالى از او دستگیرى فرماید، و پردهاى از حجابها براى او بالا رود و از این انکارهاى عامیانه قدرى تنزل کند، و شاید با عنایات خاصه حقّ تعالى راهى به معارف پیدا کند. إنّه ولىّ النّعم.»

در این کلام اخیر حضرت امام دو نکته مهم وجود دارد:

اولا در مورد کسانی که اهل مقدمات علمی نیستند نیز با قاطعیت می فرمایند: البته .اسباب هدایت او شود» یعنی در هدایت و امکان رشد و طی مسیر تردیدی به خویش راه نمی دهند و در هیچ حالتی از امکان وصول به معبود و صدق آیه وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا» دست نمی کشند

ثانیا پیرامون افراد قسم دوم می فرمایند: پرده ای از حجبها برای او بالا رود» و این بیان دوم نسبت به آنچه در مورد گروه اول فرمود: البته نتیجه از آن حاصل خواهد شد» تفاوت زیادی دارد که اهل آن مراد ایشان را درک می کنند.

آشنایی با تدریس کتاب الموجز فی اصول فقه

#استاد_شیخ_علی_فرحانی

#معرفی_کتاب

کتاب الموجز اولین کتاب اصولی طلاب می باشد. این کتاب توسط آیت الله سبحانی که یکی از برجسته ترین شاگردان حضرت امام خمینی (ره) می باشند، به رشته تحریر آمده است. چاپ اول این کتاب مطالبی بیشتر از آنچه در چاپ فعلی است دارا می باشد.

این کتاب با بیانی موجز اما دقیق به شرح و القا مفاهیم اولیه علم اصول فقه می پردازد.

خصوصیت ویژه این کتاب نسبت با سایر کتب سیر آموزشی طلاب این است که این کتاب آخرین کتاب در علم اصول می باشد. کتاب اصول فقه مرحوم مظفر متعلق به سال 1343 شمسی است، کتاب رسائل شیخ انصاری متعلق به حدود سال 1230 می باشد و کتاب کفایه الاصول نیز حوالی سال 1282 نگاشته شده است. لذا این کتاب نزدیک ترین کتاب به آخرین نظریات علم اصول می باشد.

#خصوصیت_تدریس_استاد_فرحانی

تدریس کتاب الموجز در سال 86-87 در مدرسه علمیه حقانی انجام شده است.

#مطلب_ما» اولین قدم در هر علم؛ استاد فرحانی این کتاب را با روش خاصی درس داده اند . مطابق نظر ایشان اولین قدم در هر مسیر علمی، فهم چیستی مسائل آن علم می باشد.  در این تدریس ایشان با بهره گیری از متد منطقی (اس المطالب ثلاثه علم---مطل ما مطلب هل مطلب لم) اولین و مهمترین قدم برای دستیابی به ملکه اجتهاد (که فهم مطلب ما است) را ارائه کرده اند.

البته این دقت را هم اضافه کرده اند که مطلب ما» در علوم اعتباری با علوم حقیقی متفاوت است لذا کار ویژه را اقتضا دارد که در این دروس مشهود است.

#بیان_مطالب_صحیح_با_روش_صحیح؛ یکی از اصول تدریس ایشان ارائه مطلب به نحو صحیح است، لذا در این کتاب ولو اینکه به بیان مفاهیم اولیه می پردازند لکن مقدمات فهم نظر صحیح در هر باب را برای طلاب باقی می گذارند. موید این نحو تدریس این است که ایشان در تدریس کتاب مناهج الوصول حضرت امام در جاهای متعددی به مطالب بیان شده در کتاب الموجز استناد می کنند.

نباید فراموش کرد که این کتاب در جاهای مختلفی از اصول فقه حضرت امام بهره برده است که در بیان درست این مطالب نیاز است استادی این کتاب را تدریس کند که مطالب حضرت امام را درک کرده باشد.

#آموزش_فهم_از_متن؛ آموزش استنباط از متون و کشف نظریات و اعتقادات پنهان در زوایای مختلف کتاب، از دیگر نکات تدریس ایشان است. بسیاری از مطالبی که مد نظر نگارندگان علوم اسلامی است بدون تصریح و در بطن متن مخفی هستند که ایشان با روش مشاوره ای و دقت در متن، طلاب را برای فهم اجتهادی آماده می کنند.

#تامل_و_تفکر_بجای_کثرت_مطالعه؛ آخرین نکته ای که از ویژگی های درس الموجز باید به آن اشاره شود مسئله عدم مراجعات پراکنده است. برخی برآنند که برای فهم عمیق باید دارای کثرت مطالعه و دیدن نظریات مختلف بود، اما استاد بر این باورند که با تکیه بر متد صحیح علمی باید در قدم اول بجای تکثر در نظرات یک نظر صحیح را با تامل درک کرد و پذیرفت.

لذا ایشان در طول تدریس بجز کتاب های درسی رایج طلاب مثل المنطق و. به کتاب خاص دیگری مراجعه نمی دهند.

#پای_درس_استاد

#معرفی_اثر

#معرفی_درس

#فقه_و_اصول

@almorsalat

بسم الله الرحمن الرحیم
چرا در خانه کج خلقیم؟

در خانه همه چیز تکراری است، فضاها، رفتارها، غذاها، اشتباهها و حتی خوبی ها. این ها ممکن باعث شود خسته شویم، دوست داشته باشیم بیرون برویم و آدمهای جدید ببینیم و غذاهای جدید بخوریم و حتی اشتباه های جدید از آدمهای جدید ببینیم.
اما این همه ی علت بد خلقی ما در خانه نیست. راستش این است که ما از قضاوت شدن بدمان می آید و می خواهیم از آن فرار کنیم. از اینکه کسی آنقدر از زندگی خصوصی ما بداند که دیگر چیزی برای مخفی کردن نماند، فراری هستیم. نزدیک ترین دوستان ما، هنوز خیلی چیزها را نمی دانند و می توان جلویشان فیلم بازی کرد و توجهی خرید و خودی نشان داد.
اما #همسر ما، زیر و بم ما را می داند، حداقل این است که خودش فکر می کند می داند، به همین خاطر به سختی می توان توجهش را خرید.

فکر کنید یک شب شاخه #گلی بگیرید و به خانه ببرید. ممکن است اولین جمله ای می شنوید این باشد که:حالا چی شده گل گرفتی؟! یا :شاعر شدی برای ما؟ یا: به جای این یه چیزی می گرفتی بمونه. 
خب، راست می گویند، آنها چیزهایی از گذشته در ذهن دارند که مانع می شود این حرکت را در خلا ببینند. پس لازم است برای نزدیک شدن واقعی به خانواده آن موانع را برطرف کنیم و به جای تلاش های مقطعی به تلاشهای بنیادی تری بپردازیم. وگرنه همیشه از این حرکتها ناکام می شویم و ممکن است برای خریدن محبت به بیرون از خانه بگریزیم.

باید یاد بگیریم خودمان را در رفتارهای اساسی تر نشان دهیم. اگر همسر ما اساسا از درآمد ما که پایین تر از شان اوست در رنج است، دیگر نمی توانیم با خرید یک وسیله خانه راضی اش کنیم، نمی توانیم انتظار داشته باشیم که با ما به سینما بیاید. شاید این کارها ظاهرا یکی دوبار خوشحالش کند، اما بار سوم حتما ناراحت خواهد شد که به جای این مسخره بازی ها به فکر باش که درآمد بهتری به خانه بیاوری

در روایات، یکی از نشانه های نفاق این ذکر شده که فرد با دوستانش شادتر از خانواده باشد. به نظر می رسد این، یک مشکل شایع است. خانواده انتظار های به حقی دارند که ما حوصله برآورده کردن آنها را نداریم و به دنبال محبت های ارزان تری هستیم و به بیرون و دوستان پناه می بریم.
پیامبر مهربانی می فرماید ؛ از کاملترین مومنین در ایمان، کسی است که خوش اخلاق ترین و با خانواده اش مهربان ترین باشد. 1

1کنزالعمال ج 3 ص 665

برگرفته شده از www.smamin.blog.ir